• Bij de Tweede Kamerverkiezingen hebben volgens de laatste prognose vier politieke partijen voor het eerst zetels gehaald.
  • Het gaat om het pro-Europese Volt, het rechtse JA21, plattelandspartij BBB en het multiculturele Bij1.
  • Dit zijn de leiders van die vier nieuwe partijen: Laurens Dassen, Joost Eerdmans, Caroline van der Plas en Sylvana Simons.

Er zitten de komende jaren volgens de laatste prognose van de verkiezingsuitslag maar liefst 17 verschillende partijen in de Tweede Kamer. De VVD en D66 zijn de grootste en nemen het initiatief bij het vormen van een nieuwe regering, maar er komen ook vier nieuwe partijen in de Kamer.

De pan-Europese partij Volt en het rechtse JA21, dat zich heeft afgesplitst van Forum voor Democratie, hebben beiden gelijk drie zetels gekregen. De BoerBurgerBeweging en Bij1 komen met één zetel in de Tweede Kamer.

Laurens Dassen van Volt en Caroline van der Plas van de BBB zijn voor veel Nederlanders nog grote onbekenden, terwijl Joost Eerdmans van JA21 en Sylvana Simons van Bij1 in verschillende rollen al bekendheid genieten.

Dit zijn de leiders van de vier nieuwe partijen in de Tweede Kamer.

Laurens Dassen – Volt (3 zetels)

Laurens Dassen. Foto: ANP/Sem van der Wal
Laurens Dassen. Foto: ANP/Sem van der Wal

Volt is een pan-Europese partij die in alle EU-landen actief is. De Nederlandse afdeling van Laurens Dassen is de eerste die doordringt tot een nationaal parlement. Volt heeft een uitgesproken Europees en progressief programma.

Volgens Dassen gaat het in Den Haag te weinig gaat over de voordelen van de Europese Unie. Hij wil dat mensen die meer gaan ervaren. "We moeten een kritisch debat gaan voeren over of de Europese Unie nu voor iedereen werkt", zegt hij daarover in een interview met de Volkskrant. "Wat mij betreft is het antwoord 'nee', de unie werkt nog veel te veel voor enkele grote bedrijven. En er moet een veel ambitieuzer klimaatbeleid komen."

De 35-jarige Dassen groeide op in het dorp Knegsel vlakbij Eindhoven en kreeg na zijn studie bedrijfskunde in Nijmegen een uitstekende functie bij ABN AMRO. Na een inspirerende bijeenkomst van de piepjonge Nederlandse tak van Volt op een avond in februari 2018 in een bruine kroeg in Amsterdam besluit hij zich volop te gaan inzetten voor de partij en uiteindelijk zijn baan bij ABN AMRO op te zeggen.

Volgens Dassen zijn mensen veel positiever over Europese samenwerking dan nu in de Kamer te zien is. Bekenden van hem zeggen tegen de Volkskrant dat hij veel dossierkennis zal ontwikkelen in de Tweede Kamer, op het gevaar af dat hij zich gaat verliezen in details. "Ik wil me echt vastbijten in dossiers en de diepte ingaan", zegt Dassen daar zelf over.

Joost Eerdmans - JA21 (3 zetels)

Joost Eerdmans. Foto: ANP/Remko de Waal
Joost Eerdmans. Foto: ANP/Remko de Waal

Joost Eerdmans loopt al lang mee in de Nederlandse politiek en splitste zich eerder dit jaar af van Forum voor Democratie na een conflict met Thierry Baudet over zijn racistische appjes en het coronabeleid van de partij.

Hij staat voor een realistisch rechts beleid en is net als de concurrenten op rechts tegen migratie, tegen Europa en tegen duur klimaatbeleid. NRC omschreef de politicus eind vorig jaar als "een behendige populist, wars van theater."

De nu 50-jarige Eerdmans werkte aan het eind van de vorige eeuw als projectmedewerker voor het CDA, werd daarna secretaris van toenmalig burgemeester Ivo Opstelten van Rotterdam alvorens hij in 2002 contact zocht met Pim Fortuyn.

Na de moord op Fortuyn zat hij vier jaar voor de LPF in de Tweede Kamer. Vervolgens flopte EénNL, de landelijke partij die hij samen met Marco Pastors opgerichte. Daarna werd Eerdmans kortstondig radiopresentator en was hij jarenlang actief in de gemeentepolitiek van Capelle en Rotterdam. Met Leefbaar Rotterdam werd hij zowel in 2014 als in 2018 de grootste partij in de havenstad.

Nu hij na het korte en roerige avontuur bij Forum voor Democratie met drie zetels in de Tweede Kamer komt, wil Eerdmans gelijk een rol van betekenis spelen. Hij staat open voor deelname aan een nieuw kabinet. Hij ziet de acht senaatszetels die hij na de afsplitsing van FVD mee kan brengen naar de onderhandelingstafel als belangrijke troef, zei Eerdmans donderdagmiddag tegen persbureau ANP. Wel beseft hij dat samenwerken met D66 vanwege veel "lijnrecht" tegenover elkaar staande standpunten "erg lastig" gaat worden.

Caroline van der Plas - BBB (1 zetel)

Caroline van der Plas. Foto: ANP/Remko de Waal
Caroline van der Plas. Foto: ANP/Remko de Waal

De BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas werd in 2019 opgericht rond boerenprotesten tegen het milieu- en stikstofbeleid van het kabinet. De 53-jarige Van der Plas kwam donderdag nadat ze een zetel had veroverd triomfantelijk op een trekker aan op het Binnenhof.

Ze is van oorsprong agrarisch journalist en wil zowel de boeren als de gewone burgers op het platteland vertegenwoordigen "Dat we niet gezien werden, ook niet door landelijke media, geeft juist de gigantische kloof tussen het platteland en de stad weer", zegt ze daarover tegen de NOS. "Mensen dachten lange tijd: 'Ach, het zijn maar een paar boeren.' Dus onze glimlach na de uitslag is extra groot."

Veel boeren zijn teleurgesteld in het CDA, dat traditioneel opkwam voor hun belangen, en zochten hun heil bij de nieuwe beweging van Van der Plas. "Ik ga Den Haag het gezonde verstand brengen, al is het in m’n eentje", zei ze daar donderdagmiddag over op Radio 2. "Je moet klein beginnen en dan verspreidt het zich als een olievlek."

Om meer begrip te krijgen voor de boeren wil Van der Plas een 'inboeringscursus' invoeren, zodat nieuwkomers uit de Randstad leren omgaan met het plattelandsleven.

Sylvana Simons - Bij1 (1 zetels)

Sylvana Simons. Foto: ANP/Remko de Waal
Sylvana Simons. Foto: ANP/Remko de Waal

Sylvana Simons begon haar carrière in de jaren negentig als presentatrice bij muziekzender TMF, maar besloot in 2016 de politiek in te stappen. Een jaar daarvoor had ze een opvallende aanvaring gehad bij De Wereld Draait Door met mediapersoonlijkheid Martin Simek die daar sprak over 'zwartjes'. Na een kortstondig avontuur bij migrantenpartij DENK richtte Simons een eigen politieke beweging op die strijdt tegen racisme en discriminatie.

"Alle partijen belijden met de mond dat zij het belangrijk vinden om inclusief te zijn, maar hoeveel zijn het er nu werkelijk?", vroeg ze zich vorige week retorisch af in het Parool. "Bij ons is antiracisme geen bijzaak, maar altijd onderdeel van onze blik, over welk onderwerp het ook gaat."

Haar felle strijd tegen Zwarte Piet en voor rechten van minderheden en vrouwen stuit vaak op verzet. De nu 50-jarige politica wordt dan ook regelmatig bedreigd. Er werd enkele jaren geleden zelfs een 'uitzwaaipagina' voor haar aangemaakt op Facebook.

Bij de vorige verkiezingen lukte het Simons niet om met haar toen nog Artikel1 geheten partij in de Tweede Kamer komen. "Het is moeilijk om als nieuwe partij je plek te veroveren", zei ze daarover tegen het Parool. "Je brengt een nieuw geluid, een nieuw perspectief. Mensen vinden het lastig om dat meteen te omarmen."

Maar in 2018 veroverde ze wel een plek in de gemeenteraad van Amsterdam en nu komt ze met Bij1 vrijwel zeker wel in de Tweede Kamer. Met de Black Lives Matter-beweging en de Toeslagenaffaire die de afgelopen tijd speelde heeft Simons nu wel de wind in de rug. "Ik denk dat dit het bewustzijn en het momentum voor Bij1 heeft vergroot", zegt ze daarover tegen de NOS.

Sylvana Simons bestempelt haar aanstaande Kamerlidmaatschap als "een historische voet tussen de deur" en een "broodnodige entree".

Lees meer over de Tweede Kamerverkiezingen: